Tomato Lagwad: शेतकरी मित्रांनो, तुम्हाला देखील टोमॅटोच्या पिकाची लागवड करून चांगली पैसे कमवायचे असतील. तर तुम्हाला आजच्या ब्लॉग माध्यमातून आपण सर्व टोमॅटो पिकाबद्दल माहिती सांगणार आहोत. जसे की टोमॅटो पिकाची लागवड कोणत्या महिन्यात करावी. याच्यावरील खत व्यवस्थापन याचे फायदे तसेच टोमॅटो पिकामध्ये किती खर्च होतो. तसेच उत्पन्न किती मिळते. याबद्दलची सविस्तर माहिती आजच्या ब्लॉग पोस्ट च्या माध्यमातून आज जाणून घेणार आहोत. मित्रांनो तुम्हाला देखील टोमॅटो लागवड करून टोमॅटो विक्री करून चांगले पैसे कमवायचे असतील. तर तुम्हाला किती क्षेत्रात टोमॅटो लावणे योग्य आहे. हे देखील आपण तुम्हाला सांगणार आहोत.
मित्रांनो मागील तीन ते चार महिन्या अगोदर टोमॅटोला चांगला भाव मिळाल्यामुळे शेतकरी देखील टोमॅटो पिकाची लागवड करण्याचा विचार करत आहे. परंतु शेतकरी मित्रांनो त्यांना समजत नाही की कोणत्या टोमॅटोची लागवड करावी व कधी करावी. किती तापमानात करावी. व कोणत्या महिन्यामध्ये करावी. याची सविस्तर माहिती आज आपण या ब्लॉगच्या माध्यमातून जाणून घेणार आहोत. मित्रांनो भारतात मोठ्या प्रमाणावर लागवड होत असलेले टोमॅटो एक पीक आहे. या पिकाच्या माध्यमातून खूप सारे शेतकरी चांगले पैसे देखील कमवतात. परंतु शेतकरी मित्रांनो शेतकऱ्यांना देखील याची लागवड करायची असते. पण त्यांना प्रश्न आहे तो की याची लागवड कधी करावी. तर मित्रांनो आपण खालील प्रमाणे तुम्हाला सर्व माहिती सांगितलेली आहे.
टोमॅटो पिकासाठी हवामान व जमिनीची आवश्यकता
शेतकरी मित्रांनो टोमॅटो हे जगातील सर्वात सामान्यत उगवलेल्या भाज्यांपैकी एक फळ भाजी आहे. याची चवही फळांसाठी बहुमोल आहे. जी विविध प्रकारच्या पदार्थांमध्ये देखील वापरली जाते. तसेच हे एक निरोगी आणि उत्पादक टोमॅटो रोप वाढवण्यासाठी. त्याचे हवामान आणि मातीची आवश्यकता तुम्हाला लागणार आहे. याचे महत्त्व समजून घेणे देखील गरजेचे आहे. शेतकरी मित्रांनो टोमॅटोची झाडे हे 3 हंगामातील झाडे आहेत. ज्यांना वाढवण्यासाठी तुम्हाला भरपूर सूर्यप्रकाश आणि उबदारपणाची आवश्यकता लागणार आहे. कमीत कमी सात ते आठ तास सुरु प्रकाश असलेल्या भागात उगवली पाहिजेत. तरीही तो प्रकाश सूर्यप्रकाश कमी भागात फळ देऊ शकतात. जसे की (18-29°C) एवढ्या तापमानात श्रेणी वाढीसाठी आणि फळांचा विकासासाठी आदर्श असल्याने त्यांना तापमानाची गरज लागते. यासाठी 13 सेल्सिअस पेक्षा कमी किंवा 32 इंची पेक्षा जास्त असलेले तापमान रोपांची वाढ ही खुंटू शकते. आणि फळांची गुणवत्ता देखील कमी करू शकते.
टोमॅटो पिकासाठी जमीन कशी असावी
मित्रांनो टोमॅटो साठी तुम्हाला चांगली जमीन असणे खूपच गरजेचे आहे. यासाठी सुपीक जमिनीतून टोमॅटो टिकतात ज्यामध्ये सेंद्रिय पदार्थ हे भरपूर प्रमाणात असायला हवेत. आणि खूप अल्क धर्मी मातीमुळे पोषक तत्वांची कमतरता होऊ शकते. व वनस्पतींची वाढ देखील कमी होते. टोमॅटोचे रोपे लावण्या अगोदर मातीची सुपीकता आणि सुधारणासाठी कंपोस्ट किंवा चांगली कुजलेल्या खताचे माती सुधारणे आवश्यक आहे. फळांच्या विकासासाठी महत्त्वाचे पोषक घटक असलेले फॉस्फरस सुद्धा हे विविध प्रकारचे केमिकल जास्त प्रमाणात असलेली संतुलित करते.
तुम्ही यासाठी त्यांना योग्य वातावरण देऊ शकता परंतु शेतकऱ्यांनी यामध्ये तुम्हाला एक काळजी घेणे गरजेचे आहे. नाइट्रोजन जास्त असलेले खते वापरायचे तुम्हाला मोठ्या प्रमाणात टाळावे लागणार आहे. कारण यामुळे टोमॅटो फळांच्या उत्पादनावर जास्त प्रमाणात पानांची वाढ होऊ शकते. पाणी साचणे आणि मुळकुजने टाळण्यापासून मातीचा निचरा होईल याची खात्री तुम्हाला घेणे महत्त्वाचे आहे. तुमची माती जर पाणी धरून राहिली तर कंपोस्ट सर्विस सेंद्रिय पदार्थ टाकून किंवा वाढलेल्या टोमॅटो लावून सुद्धा निचरा सुधारू शकतो. तुमच्या पिकांना चांगले फळे लागण्यासाठी उबदार तापमान तसेच भरपूर सूर्य प्रकाश असायला असा सुपीक जमीन तसेच चांगला निचरा होणारी माती तुम्हाला टोमॅटो लागवडीसाठी आवश्यक असणार आहे.
टोमॅटोचे योग्य बियाणे कसे निवडावे (Choose Right Seeds)
शेतकरी मित्रांनो तुम्हाला जर टोमॅटोची लागवड करायची असेल तर तुम्हाला टोमॅटोच्या बियाण्याची योग्य पद्धतीने बियाण्याची देखील देखरेख करावी लागणार आहे. निरोग आणि उत्पादक टोमॅटो रोपे वाढवण्यासाठी तुम्हाला योग्य बियाणे निवडणे आवश्यक आहे. आणि योग्यवेळी पेरणी देखील खूपच महत्त्वाचे आहे. भारतात टोमॅटोचे बियाणे कसे निवडायचे व ते कसे करायचे. हे आपण पूर्णपणे पाहूयात तर मित्रांनो तुम्हाला टोमॅटोची बियाणे निवडण्यासाठी स्थानिक हवामानाला आणि वाढणारे परिस्थितीला अनुकूल देण्यासाठी चांगले बियाणे निवडणे महत्त्वाचे आहे.
विविध प्रकारचे बियाणे तुम्हाला उपलब्ध आहे. परंतु प्रत्येकाची स्वतःची वैशिष्ट्ये आणि वाढीचे सवयी देखील आहेत. मित्रांनो भारतातील टोमॅटोच्या काही लोकप्रिय जाती देखील आहेत यामध्ये चेरी, बिबस्तिक, हेलरूम, आणि रोमा यांचा समावेश होतो. हे बियाणे निवडताना ताजी आणि उच्च दर्जाचे बियाणे तुम्हाला हवे असणार आहेत. नुकसान किंवा वेगवेगळ्या मोकळ्या आणि चांगल्या बियाणे शोधा प्रतिष्ठित व्यापारी कडून बियाणे देखील तुम्ही निवडू शकता. कारण खराब गुणवत्तेचे बियाणे अंकुर वाढू शकत नाही. तसेच ते बियाणे कमकुवत आणि अस्वस्थ वनस्पती तयार करू शकतात यासाठी तुम्हाला काळजी घेणे गरजेचे आहे.
टोमॅटोची लागवड कधी करावी
शेतकरी मित्रांनो तुम्हाला टोमॅटोची लागवड करण्या अगोदर माती तयार करून प्रारंभ करावे लागणार आहे. टोमॅटोची झाडे सेंद्रिय पदार्थांना भरपूर पाण्याचा निचरा होणारी माती तुम्ही यामध्ये घेऊ शकतात. तुमची माती जड किंवा चिकन माती असल्याची निचरा आणि सुपीकता सुधारण्यासाठी तुम्ही विविध प्रकारचे कंपोस्ट खते किंवा इतर सेंद्रिय पदार्थ वापरू शकता. नंतर तुम्ही उथळ चढ तयार करा. आणि बियाणे एक ते दोन इंच अंतर ठेवून लावावे. बियाणे हलके किंवा मातीने झाकून टाका नंतर माती ओलसर आहे. परंतु पाणी साचणार नाही. याची देखील खात्री करण्यासाठी हळुवारपणे तुम्ही याला पाणी देऊ शकता. तसेच बियाणे उगवण्यासाठी 5 ते 10 दिवस लागू शकतात. यावेळी माती ओलसर असणे खूपच गरजेचे आहे. परंतु या मध्ये पाणी साचून देऊ नका.
म्हणजे निरोगी वाढीस प्रोत्साहन देण्यासाठी तुम्हाला यांना सूर्यप्रकाश आणि उबदारपण देणे गरजेचे आहे. एकदा रोपे वाढल्यानंतर त्याची पहिली खरीपाने विकसित झाल्यानंतर ते सुमारे योग्य अंतरावर आहेत. याची देखील खात्री करणे गरजेचे आहे. व त्यांना पातळ करून घ्या नंतर 6 ते 7 इंच एवढे अंतर ठेवून प्रत्येक रोपाला योग्यरीत्या वाढण्यास आणि विकसित होण्यासाठी पुरेशी जागा व्यवस्थित करून घ्यावी. योग्य निवड बियाणे पेरल्यामुळे टोमॅटोची निरोगी उत्पादन क्षमी रोपे वाढण्याचे शक्य आहे. तुमच्या स्थानिक हवामानाला आणि वाढीच्या परिस्थितीला अनुकूल असल्याने बियाणे निवडा जेणेकरून ते चांगल्या पद्धतीने होऊ शकतात. व पिके देखील कमकुवत राहणार नाही
टोमॅटो पिकासाठी पाणी व्यवस्थापन (Tomato Plant Water Management)
शेतकरी मित्रांनो तुमचे झाडे योग्य पद्धतीने उगवले असतील तर तुम्हाला नियमितपणे त्याला पाणी द्यावे लागणार आहे. जसे की झाडांना दर आठवड्याला असणारे 1 ते 1.5 एवढे पाणी द्यावे एक तर पाऊस किंवा सिंचन अन्यथा त्यांना किती पाणी आवश्यक आहे. हे आपण तापमानाने मातीच्या प्रकारावर जाणून घेऊ शकतो. त्यांना उथळ पाणी देण्याऐवजी खोलवर आणि थोडेच पाणी देणे महत्त्वाचे आहे. म्हणजे खोलपाण्या मुळे मूळ वाढीस देखील प्रोत्साहन मिळेल व झाडांची मुळे ही जास्त खोलपर्यंत जाऊन झाड देखील वाढण्यास मदत होईल.
टोमॅटो पिकासाठी स्वच्छता,सिंचन, रोगराई (Tomato Farm Cleaning)
शेतकरी मित्रांनो तुमची झाडे जर चांगल्या पद्धतीने उगवली असतील तर तुम्हाला बागेमध्ये किंवा स्वच्छ जमिनीमध्ये कचरामुक्त ठेवावे लागणार आहे. कारण जास्त कचरा देखील होऊ देऊ नका. कोणतेही रूपग्रस्त किंवा संक्रमित वनस्पती या बागेत किंवा शेतामध्ये टाकू नका. याची योग्य ती विल्हेवाट तुम्ही योग्य त्या पद्धतीने लावू शकता. बाग कामाची कोणती साधने किंवा उपकरणे पुन्हा वापरण्यापूर्वी ते स्वच्छ आहेत.
याची काळजी करावी कारण की काही वेळेस तुमच्या झाडांवर कीटक देखील पडतात. याची देखील तुम्हाला काळजी घेणे गरजेचे आहे. एकात्मिक कीड व्यवस्थापन साठी एक दृष्टिकोन आहे. जसे की जैविक नियंत्रण संस्कृती नियंत्रण व रासायनिक नियंत्रण यासारख्या पद्धतीचा देखील तुम्ही वापर करू शकता. रासायनिक कीटकनाशकांचा थोडा कमी वापर करा व कीटकांवर होणारा परिणाम कमी करू शकतात.
टोमॅटोची लागवड करण्यासाठी योग्य कालावधी (Tomato Plantion right date and Season)
शेतकरी मित्रांनो 3ही हंगामामध्ये आपल्याला टोमॅटो पिकाची लागवड करता येते. यामध्ये मे ते जून तसेच सप्टेंबर ते ऑक्टोबर आणि जानेवारी ते फेब्रुवारी या तीनही ऋतूमध्ये किंवा हंगामामध्ये आपण म्हणू शकतो. तुम्हाला टोमॅटोची लागवड करता येते.
टोमॅटो पिकासाठी योग्य खताचे व्यवस्थापन (Tomato Fertilizer Management)
शेतकरी मित्रांनो टोमॅटोची लागवड केल्यानंतर तुम्हाला योग्य त्या खतांची निवड करावी लागणार आहे. यामध्ये जमिनीत संकरित पणासाठी प्रत्येक हेक्टर साठी तीनशे किलो नत्र तसेच दीडशे किलो स्फुरद दीडशे किलो पालाश तुम्हाला टाकावे लागणार. आहे तसेच सुधारित सरळ वणा साठी तुम्हाला हेक्टरी 200 किलोग्रम नत्र 100 किलो स्फुरद 100 किलो पालाश याशिवाय संकरित व सुधारित सरळ वाना असेल तुमचा तर त्यासाठी तुम्हाला प्रत्येकी हेक्टर 25 किलो फेरस सल्फेट किंवा 25 किलो मॅग्निसल्फेट पाच किलो borax आणि 25 किलो मॅग्नेशियम सल्फेट तुम्हाला आपल्या झाडांना द्यावे लागणार आहे. माती परीक्षणानुसार खतांच्या मात्र्या मध्ये देखील आपण बदल करू शकतो. कारण काही वेळेस माती चांगल्या पद्धतीची असेल किंवा नसेल याच्यावरती हे अवलंबून असते
तुम्हाला जैविक खतांचा जर वापर करायचा असेल. तर प्रत्येक एकर साठी दोन किलो स्फुरद तसेच दोन किलोच विरघळणारे जिवाणू व दोन किलो पालाश हे सर्व एक टन शेणखतात मिसळून आपण पिकांचे योग्य पद्धतीचे वाढ करू शकतो. तसेच खते निम्मे निम्मे नत्र संपूर्ण स्फुरद आणि पालाश लागवडीच्या वेळी द्यावे. राहिलेले निम्मे 15 25 40 व 55 दिवसांनी समान हफ्त्यांमध्ये विभागून आपण झाडांना चांगल्या पद्धतीने देऊ शकतो. थोड्या अंतरावरती आपण देऊ शकतो. खते दिल्यानंतर ताबडतोब आपल्याला पाणी देणे आवश्यक आहे. या व्यतिरिक्त सूक्ष्म आणि अन्नद्रव्य लागवडीनंतर पाच ते आठ दिवसांनी नंतर आपण ही खते व पाणी देऊ शकतो.
टोमॅटो झाडांना आधार द्यावा.
तर मित्रांनो टोमॅटोची झाडे जर जास्त वाढली लागवडीच्या 30 ते 40 दिवसानंतर याची जोरदार वाढ होते. व फांद्या फुटायला सुरुवात होते. जेणेकरून त्यांना बांबू सुतळी व तार यांच्या मदतीने आपण आधार देऊ शकतो. म्हणजेच लाकडाच्या बांबू वरती आपण रोपे टेकवू शकतो. लाकडाचे बांबू खाली ठेवून त्याच्यावरती योग्य तो बांबू लावून झाडाच्या पिकांना खाली पडण्यापासून वाचू शकतो. तसेच जसे जसे झाडाला खांद्या फुटायला सुरुवात होईल. तसं त्या फांद्या आपण अलगद रित्या बांधून बांबूला बांधू शकतो. जेणेकरून झाडांना आधार मिळेल. झाडे मोडणार नाहीत झाडांच्या फांद्यांना इजा फांद्या तुटणार नाही.
टोमॅटो ची काढणी
शेतकरी मित्रांनो तुमचे टोमॅटो जर काढणी साठी तयार झाले असतील, तर तुम्ही योग्यरीत्या टोमॅटोला काढणे गरजेचे आहे. साधारणपणे रोप लावल्यापासून 70 दिवसांनी फळांची तोडणी सुरू होते. त्यानंतर रोजच किंवा एका दिवसा आड आपण तोडणी करू शकतो. मित्रांनो एक गोष्ट लक्षात घेणे गरजेचे आहे. की तुम्हाला जर टोमॅटोची तोडणी करायची असेल. तर तुम्हाला चार ते पाच दिवस अगोदर कीटकनाशकांची फवारणी करणे टाळायचे आहे. कारण की आपण जर कीटकनाशकांची फवारणी केली फवारणी मुळे फळांवरती कीटकनाशकांची व विषारीपणा देखील राहतो. यामुळे टोमॅटोचे पिके जीवास हाणू देखील पोहोचू शकतात. त्यामुळे 4 तर 5 दिवस अगोदर कीटकनाशकांची फवारणी करू नये याची काळजी घ्यावी.